Class 10 IT/ITeS notes under SEBA for unit 3 Database Management System are given below-
Unit 3 : Database Management System
Q.1. What is the difference between Data and Information ?
প্ৰশ্ন . ডাটা আৰু তথ্যৰ মাজত পাৰ্থক্য কি?
Ans: Data means raw facts. It may be stored in the form of text, graphics, audio or video.
Whereas Information is the processed data or organized form of data.
তথ্যৰ অৰ্থ হৈছে কেঁচা তথ্য। ইয়াক পাঠ, গ্ৰাফিক্স, অডিঅ’ বা ভিডিঅ’ৰ ৰূপত সংৰক্ষণ কৰা হ’ব পাৰে।
আনহাতে তথ্য হৈছে সংসাধিত তথ্য বা সংগঠিত তথ্যৰ প্ৰকাৰ।
Q.২. What is a Database ?
প্ৰশ্ন . ডাটাবেচ কি?
Ans: A Database is a collection of logically related data items stored in an organized manner.
উত্তৰ: ডাটাবেচ হৈছে এক সংগঠিত প্ৰকাৰে সঞ্চিত যৌক্তিকভাৱে সম্পৰ্কিত ডাটা আইটেমৰ এক সংগ্ৰহ।
Q.3. Write a short note on DBMS.
ডি.বি.এম.এছ.-ৰ ওপৰত চমু টোকা লিখা।
Ans: The software that is used to create, update and retrieve data from a database is known as DBMS.
ডাটাবেচৰ পৰা ডাটা সৃষ্টি, আপডেট আৰু উদ্ধাৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা ছফ্টৱেৰটোক ডিবিএমএছ বুলি কোৱা হয়।
Q. 4. Write a short note on Data Model.
ডাটা মডেলৰ ওপৰত এটা চমু টোকা লিখা ।
Ans: Data Model is a structure of a database that describes the manner in which data will be stored and retrieved.
ডাটা মডেল হৈছে এক ডাটাবেচৰ এক গাঁথনি যি ডাটা কেনেদৰে সংৰক্ষণ আৰু পুনৰুদ্ধাৰ কৰা হ’ব বৰ্ণনা কৰে।
Q.5. Write a short note on Hierarchical Data Model.
পদানুক্ৰমিক ডাটা মডেলৰ ওপৰত এটা চমু টোকা লিখ ।
Ans: In this data model the data is organized into a tree like structure. The data is stored in the form of records.
এই ডাটা মডেলত ডাটাবোৰ গছৰ দৰে গাঁথনিত সংগঠিত কৰা হয়। তথ্যবোৰ ৰেকৰ্ডৰ ৰূপত সংৰক্ষণ কৰা হয়।
Q.6.What is Network Data Model ?
নেটৱৰ্ক ডাটা মডেল কি ?
Ans: In this model multiple records are linked to same master file. It is also considered as an inverted tree where master is present in the bottom of the tree and the branches contain information linked to the master.
এই মডেলত একাধিক ৰেকৰ্ড একেটা মাষ্টাৰ ফাইলৰ সৈতে লিংক কৰা হৈছে। ইয়াক ওলোটা গছ বুলিও গণ্য কৰা হয় য’ত গছৰ তলত মাষ্টাৰ থাকে আৰু ডালবোৰত মাষ্টৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত তথ্য থাকে।
Q.7. Who proposed Relational Database Model ?
ৰিলেচনেল ডাটাবেচ মডেল কোনে প্ৰস্তাৱ কৰিছিল ?
Ans: The Relational Database Model was proposed by E. F. Codd in 1970.
সম্পৰ্কীয় ডাটাবেচ মডেলটো 1970 চনত ই. এফ. কডৰ দ্বাৰা প্ৰস্তাৱিত হৈছিল।
Q.8. Write a short note on Relational Database Model ?
ৰিলেচনেল ডাটাবেচ মডেলত এটা চমু টোকা লিখা ।
Ans: Relational Database Model is the most common type of database model. The data elements are stored in different tables made up of rows and columns.
সম্পৰ্কীয় ডাটাবেচ মডেল হৈছে ডাটাবেছ মডেলৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ প্ৰকাৰ। ডাটা উপাদানবোৰ শাৰী আৰু স্তম্ভৰে গঠিত বিভিন্ন তালিকাত সংৰক্ষণ কৰা হয়।
Q.9. define the following terms used in RDBMS.
RDBMS ত ব্যৱহৃত নিম্নলিখিত শব্দবোৰৰ সংজ্ঞা লিখা ।
i.Entity ii. Table iii. field or Column or Attribute
iv. Record or Row v. Primary Key vi. Foreign Key vii. Candidate key
viii. Alternate key
Ans: i. Entity : It is a real world object about which information is stored in a database.
সত্তা (Entity) : এইটো এটা বাস্তৱ পৃথিৱীৰ অবজেক্ট (object )যাৰ বিষয়ে তথ্য ডাটাবেচত সংৰক্ষণ কৰা হয় ।
ii. টেবুল (Table) : A table is a collection of logically related records. It is organized as a set of columns and rows.
টেবুল এখন হৈছে যৌক্তিকভাৱে সম্পৰ্কিত ৰেকৰ্ডৰ সংগ্ৰহ। ইয়াক স্তম্ভ আৰু শাৰীৰ এক সংহতি হিচাপে সংগঠিত কৰা হয়।
iii. Field or Column or attribute: A field is the smallest entity in the database. A collection of fields make a record
ফিল্ড(Field) : ফিল্ড (Field) হৈছে ডাটাবেছৰ আটাইতকৈ সৰু সত্তা(entity )। field সমূহৰ এক সংগ্ৰহে এটা ৰেকৰ্ড তৈয়াৰ কৰে
iv. Record or Row: The data values for all the fields related to an object is called a record. It is presented as rows within a table.
ৰেকৰ্ড বা শাৰী: অবজেক্ট (object) এটাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত সকলো ক্ষেত্ৰৰ (field) ডাটা মানক (value) ৰেকৰ্ড(record) বুলি কোৱা হয় । ইয়াক এখন টেবুলৰ ভিতৰত শাৰী(row) হিচাপে উপস্থাপন কৰা হয়।
v. Primary key : A primary key is a key that uniquely identifies each row in a table. It is a unique identifier for the table.
প্ৰাথমিক কী: প্ৰাথমিক কী (primary key) হৈছে এটা কী যি টেবুল এখনৰ প্ৰতিটো শাৰী অনন্যভাৱে চিনাক্ত কৰে। ই টেবুল খনৰ বাবে এক অনন্য চিনাক্তকৰ্তা।
vi. Foreign key : If a field or a combination of fields of one table can be used to uniquely identify records of another table, then that particular field is called as the foreign key.
ফৰেইন কী (Foreign key ) : যদি এখন টেবুলৰ ফিল্ড (field) বা ফিল্ড সংমিশ্ৰণ আন এখন তালিকাৰ ৰেকৰ্ড অনন্যভাৱে চিনাক্ত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, তেনেহ’লে সেই নিৰ্দিষ্ট ফিল্ড টোক ফৰেইন কী (foreign key) বুলি কোৱা হয়।
vii. Candidate key : All the field values that are eligible to be the primary key are the candidate keys for that table. Such field can neither be left blank nor can have duplicate values.
Candidate key : প্ৰাথমিক কী (primary key) হ’বলৈ যোগ্য সকলো ক্ষেত্ৰ(field) মূল্য হৈছে সেই তালিকাৰ কেনডিডেট কী। এনে ক্ষেত্ৰখন খালী ৰাখিব নোৱাৰি বা নকল মূল্য থাকিব নোৱাৰে।
viii. Alternate key : Out of the candidate keys, one or two are made as primary keys. The others are the alternate keys.
অলটাৰনেট কী (Alternate key) : candidate keyৰ ভিতৰত এটা বা দুটা প্ৰাইমাৰী কী হিচাপে তৈয়াৰ কৰা হয় । আনবোৰ হৈছে অলটাৰনেট কী ।
Q.10. What is called an object ? What are the various objects available in a database ?
প্ৰশ্ন. অবজেক্ট বুলি কাক কোৱা হয় ? ডাটাবেচ ত উপলব্ধ বিভিন্ন অবজেক্টবোৰ কি কি ?
Ans: An object in a database is a structure or a feature that is used to store, represent or retrieve data.
The various objects available in a database are as follows,-
i.Table – A Table is the basic unit of any DBMS. The data is stored in tables in row and column format.
ii.Form – A form is a feature of a database using which we can enter data in a table in an easy and user friendly manner.
উত্তৰ: ডাটাবেছত থকা অবজেক্ট (object) এটা হৈছে এক গাঁথনি বা এক বিশেষত্ব যাক ডাটা সংৰক্ষণ, প্ৰতিনিধিত্ব বা পুনৰুদ্ধাৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
ডাটাবেচ ত উপলব্ধ বিভিন্ন অবজেক্টবোৰ নিম্নলিখিত ধৰণৰ,-
টেবুল – টেবুল এখন হৈছে যিকোনো ডিবিএমএছৰ মৌলিক একক। ডাটাবোৰ শাৰী আৰু স্তম্ভ বিন্যাসত টেবুলত সংৰক্ষণ কৰা হয়।
ফৰ্ম – ফৰ্ম হৈছে ডাটাবেছ এটাৰ এক বিশেষত্ব যাক আমি সহজ আৰু ব্যৱহাৰকাৰী অনুকূল প্ৰকাৰে এখন টেবুলত ডাটা প্ৰবিষ্ট কৰিব পাৰোঁ।
i.Queries- A Query is used to retrieve the desired information from the database. It simple terms, it is a question asked from the database.
কুৱেৰী (Query ) – ডাটাবেচৰ পৰা বিচৰা তথ্য উদ্ধাৰ কৰিবলৈ প্ৰশ্ন(query) ব্যৱহাৰ কৰা হয় । এইটো সৰল শব্দ, এইটো ডাটাবেচৰ পৰা সোধা এটা প্ৰশ্ন ।
ii. Report- The output of a query is displayed in the form of Reports.
ৰিপোৰ্ট (Report) – কুৱেৰী(query) এটাৰ আউটপুট প্ৰতিবেদনৰ (report) ৰূপত প্ৰদৰ্শিত হয়।
Q.11. Name one free and open source DBMS.
প্ৰশ্ন. এটা বিনামূলীয়া আৰু মুক্ত উৎস ডিবিএমএছ ৰ নাম লিখা ।
Ans: Libre Office Base.
Q.12. What is called data type ? Name some data types.
প্ৰশ্ন. ডাটা টাইপ বুলিলে কি বুজা ? কিছুমান ডাটা টাইপৰ নাম লিখা ।
Ans: A data type refers to the type of data that will be stored in that particular field.
উত্তৰ: ডাটা টাইপ এটাই সেই নিৰ্দিষ্ট ক্ষেত্ৰত সঞ্চিত কৰা ডাটাৰ প্ৰকাৰ বুজায়।
Some of the commonly used data types are as follows-
i.Text data type: The Text data type is a combination of letters.
সচৰাচৰ ব্যৱহৃত কিছুমান ডাটা টাইপ নিম্নলিখিত ধৰণৰ-পাঠ তথ্যৰ ধৰণ: পাঠ ডাটা টাইপ হৈছে এক আখৰৰ সংমিশ্ৰণ ।
i.Numeric data type: Numeric data type consists of only numbers.
সাংখ্যিক ডাটা টাইপ : সাংখ্যিক ডাটা প্ৰকাৰত কেৱল সংখ্যা থাকে।
Currency data type: The Currency data type indicates the monetary values and can be stored using currencies of various countries.
কাৰেঞ্ছি ডাটা টাইপ : কাৰেঞ্ছি ডাটা প্ৰকাৰে মুদ্ৰাৰ মূল্য সূচায় আৰু বিভিন্ন দেশৰ মুদ্ৰা ব্যৱহাৰ কৰি সঞ্চিত কৰিব পাৰি।
Date data type: This data type is used to indicate date and time.
ডেইট ডাটা টাইপ : তাৰিখ আৰু সময় সূচিত কৰিবলৈ এই ডাটা প্ৰকাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
Q.13. How many ways a table can be created in a database? What are they ?
প্ৰশ্ন 13. ডাটাবেচত টেবল এখন কিমান উপায়েৰে সৃষ্টি কৰিব পাৰি? সেইবোৰ কি?
Ans: A table can be created in two ways in a database . They are
i.Using a Wizard
ii.Using the Design View.
উত্তৰ: ডাটাবেচ এটাত টেবল এখন দুই ধৰণে সৃষ্টি কৰিব পাৰি। সেইবোৰ হৈছে
i.উইজাৰ্ড(Wizard) ব্যবহাৰ কৰি ।
ii.ডিজাইন ভিউ(Design View) ব্যবহাৰ কৰি ।
Q.14.Write the names of three DBMS.
যিকোনো তিনিটা ডি বি এম এস ৰ নাম লিখা ।
Ans: MS Access, Oracle, Foxpro
Q.15. How many types of relationships can be set up between two tables in a relational database ?
প্ৰশ্ন . ৰিলেছ্নেল ডাটাবেছত দুটা টেবুলৰ মাজত কিমান প্ৰকাৰৰ সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিব পাৰি ?
Ans: Three types of relationships can be set up between two tables in a relational database.
They are –
i.One to one
ii.One to many
iii.Many to Many
উত্তৰ: ৰিলেছ্নেল ডাটাবেছ এটাত দুটা টেবুলৰ মাজত তিনি প্ৰকাৰৰ সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিব পাৰি-
সেইবোৰ হৈছে –
i.একৰ পৰা এটা
ii.বহুতৰ পৰা একবহুতৰ পৰা বহুতলৈ
Q.16. What is one to one relationship between tables ?
প্ৰশ্ন. টেবুলৰ মাজত এটাৰ পৰা এটা সম্পৰ্ক মানে কি ?
Ans: In one to one relationship between tables one specific record of a master table has one and only one corresponding record in another table.
উত্তৰ: টেবুলৰ মাজত এটাৰ পৰা এটা সম্পৰ্কত এটা মাষ্টাৰ টেবলৰ এটা নিৰ্দিষ্ট ৰেকৰ্ডৰ আন এখন টেবুলত এটা আৰু কেৱল এটা সংশ্লিষ্ট ৰেকৰ্ড থাকে।
Q.17. What is One to Many Relationship between tables ?
প্ৰশ্ন. টেবুলৰ মাজত একৰ পৰা বহুত সম্পৰ্ক মানে কি ?
Ans: This is one of the most common types of relationship between the tables in a database. In this relationship one specific record of the master table has more than one corresponding records in the related table.
উত্তৰ: এইটো ডাটাবেছৰ টেবুলবোৰৰ মাজৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ প্ৰকাৰৰ সম্পৰ্ক। এই সম্পৰ্কত মাষ্টাৰ টেবুলৰ এটা নিৰ্দিষ্ট ৰেকৰ্ডৰ সম্পৰ্কিত টেবুলত এটাতকৈ অধিক সংশ্লিষ্ট ৰেকৰ্ড থাকে।
Q.18. What is Many to Many relationship between tables ?
প্ৰশ্ন. টেবুলৰ মাজত বহুতৰ পৰা বহুতৰ সম্পৰ্ক মানে কি?
Ans: In this type of relationship there are multiple records in the master table that correspond to multiple records in the related table as well.
উত্তৰ: এই ধৰণৰ সম্পৰ্কত মাষ্টাৰ টেবুলত একাধিক ৰেকৰ্ড থাকে যি সম্পৰ্কিত টেবুলৰ একাধিক ৰেকৰ্ডৰ সৈতেও খাপ খায়।
Q.19. What are the various advantages of relating tables in a database ?
প্ৰশ্ন. ডাটাবেছত টেবুল সম্পৰ্কীয় বিভিন্ন সুবিধাবোৰ কি কি ?
Ans: The various advantages of relating tables in a database are as follows-
i.A relationship can help prevent data redundancy.
ii.It helps prevent missing data by keeping deleted data from getting out of synchronization.
iii.Creating relationships between tables restricts the user from entering invalid data in the referenced fields.
iv.Any updation in the master table is automatically reflected in the transaction tables.
উত্তৰ: ডাটাবেছত টেবুল সম্পৰ্কিত কৰাৰ বিভিন্ন সুবিধাবোৰ নিম্নলিখিত ধৰণৰ-
i. এটা সম্পৰ্কে ডাটাৰ অত্যাধিকতা প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
ii. ই বিলোপ কৰা ডাটা বোৰ চিংক্ৰনাইজেচনৰ পৰা বাহিৰ হোৱাত বাধা দিয়াত সহায় কৰে।
iii. টেবুলৰ মাজত সম্পৰ্ক সৃষ্টি কৰিলে ব্যৱহাৰকাৰীক প্ৰসংগবদ্ধ ক্ষেত্ৰত অবৈধ ডাটা প্ৰবিষ্ট কৰাত বাধা দিয়ে।
iv. মাষ্টাৰ টেবুলৰ যিকোনো উত্থান স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে লেনদেন টেবুলত (transaction table) প্ৰতিফলিত হয়।
Q.20. What is called Query in a database ?
or
Write a short note on query.
প্ৰশ্ন. ডাটাবেচত কুৱেৰী বুলি কাক কোৱা হয় ?
বা
কুৱেৰী (Query) ওপৰত এটা চমু টোকা লিখা ।
Ans: A Query is one of the most important feature of any DBMS. Using query we can retrieve and display data from one or more tables in a database. In simple words a query is like a question or a request for any operation on a particular data object.
উত্তৰ: এটা কুৱেৰী হৈছে যিকোনো ডিবিএমএছৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বৈশিষ্ট্য। কুৱেৰী ব্যৱহাৰ কৰি আমি ডাটাবেছত এক বা একাধিক টেবুলৰ পৰা ডাটা উদ্ধাৰ আৰু প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰোঁ । সৰল শব্দত প্ৰশ্ন(query) এটা হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট ডাটা অবজেক্টত যিকোনো অপাৰেচনৰ বাবে প্ৰশ্ন বা অনুৰোধৰ দৰে।
Q.21. How many ways a query can be created ? Write them.
প্ৰশ্ন. এটা প্ৰশ্ন কিমান উপায়েৰে সৃষ্টি কৰিব পাৰি? সেইবোৰ লিখা।
Ans: A query can be created in three ways such as
i. Using a Wizard
ii. In Design View
iii. In SQL view
উত্তৰ: এটা প্ৰশ্ন (query) তিনি ধৰণে সৃষ্টি কৰিব পাৰি যেনে
i. ৱিজাৰ্ড ব্যৱহাৰ কৰি ।
ii. ডিজাইন ভিউ ব্যবহাৰ কৰি ।
iii. এচকিউএল ভিউ ব্যবহাৰ কৰি ।
Q.22. What is called a Form in a database ?
or
Write a short note on Form.
প্ৰশ্ন. ডাটাবেছত ফৰ্ম বুলি কাক কোৱা হয় ?
বা
ফৰ্মৰ ওপৰত এটা চমু টোকা লিখা ।
Ans: A Form is an object of the database that has a user friendly interface where data can be entered and seen in an attractive and easy to read format. It is the front end for data entry and data modification for any database.
উত্তৰ: ফৰ্ম হৈছে ডাটাবেছৰ এটা অবজেক্ট (object) য’ত ব্যৱহাৰকাৰীঅনুকূল আন্তঃপৃষ্ঠ থাকে য’ত ডাটা প্ৰবিষ্ট কৰিব পাৰি আৰু এক আকৰ্ষণীয় আৰু পঢ়িবলৈ সহজ ফৰ্মেটত দেখা যায়। এইটো যিকোনো ডাটাবেছৰ বাবে ডাটা প্ৰবিষ্টি আৰু ডাটা সংশোধনৰ সন্মুখৰ প্ৰান্ত (front end)।
Q.23. How many ways a form can be created in a database ?
প্ৰশ্ন. ডাটাবেচ এটাত এটা ফৰ্ম কিমান উপায়েৰে সৃষ্টি কৰিব পাৰি ?
Ans: A form can be created in two ways such as
i. Using a wizard
ii. Using the Design View
উত্তৰ: এটা ফৰ্ম দুই ধৰণে সৃষ্টি কৰিব পাৰি যেনে
i. উইজাৰ্ড ব্যৱহাৰ কৰি । ii. ডিজাইন ভিউ ব্যৱহাৰ কৰি ।
Q. 24. What is called a Report in a database ?
or
Write a short note on form in a database.
প্ৰশ্ন: ডাটাবেছত ৰিপোৰ্ট বুলি কাক কোৱা হয় ?
বা
ডাটাবেচ এখনত ৰিপোৰ্ট এটাৰ ওপৰত চমু টোকা লিখা ।
Ans: A report is an useful feature of a database management system (DBMS). Using a report we can present the retrieved data in an attractive and customized manner. We can create a report based on a table or a query or both.
উত্তৰ: ৰিপোৰ্ট এটা ডাটাবেচ ব্যৱস্থাপনা প্ৰণালীৰ (ডিবিএমএছ) উপযোগী বৈশিষ্ট্য। ৰিপোৰ্ট এটা ব্যৱহাৰ কৰি আমি পুনৰুদ্ধাৰ কৰা তথ্যবোৰ এক আকৰ্ষণীয় আৰু অনুকূলিত প্ৰকাৰে উপস্থাপন কৰিব পাৰোঁ । আমি এখন টেবুল বা প্ৰশ্ন ( query) বা দুয়োটাৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি ৰিপোৰ্ট এটা সৃষ্টি কৰিব পাৰোঁ।
*****
Hello students,
Welcome to my site. I am the founder of the blog elearnersmentor.com. I have been in teaching profession since 2004. Presently I am working as a vocational subject teacher(IT) in a reputed govt. higher secondary school. Read more